مشاوره مدیریت در ایران

درپی رکود اقتصادی دهه 1330در ایران و بروز مشکلاتی برای صنایع نوپا و وقوع بحران در صنعت کشور، مرکزی تحت عنوان مرکز راهنمای صنایع ایران ایجاد شد. مطالعات انجام گرفته دراین مرکز درطول دوران بحران و پس از آن نشان می‌داد که بنگاه‌های صنعتی تاسیس شده توسط افراد خلاق کارآفرین و با شهامت با ورود به مرحله رشد نمی‌توانستند از روش‌های غیررسمی و متداول سنتی استفاده نمایند، لذا ایجاد یک سازمان که هدف اصلی آن توانمند کردن مدیران و تجهیز آنان به ابزار لازم، مطرح شد.

 در اوایل دهه 1340 در مرکز راهنمای صنایع ایران بنیان اولیه سازمان مدریریت صنعتی شکل گرفت که کوششی ابتدایی برای کمک به توسعه صنعتی کشور بود. مشاوران خارجی این مرکز با تشخیص ضرورت نیاز به کادر متخصص ایرانی توصیه نمودند کادر ایرانی مستقل در این مرکز شروع بکار نمایند. ضرورت تاسیس یک سازمان مستقل در بطن و بدون اطلاع مرکز راهنمایی صنایع ایران، در سال‌های بعد بیش از پیش احساس شده و این مرکز با تغییر شکل و هدف بصورت «سازمان مدیریت صنعتی» وارد عمل شد و نخستین مدیر عامل سازمان «آقای مهندس نیازمند» منصوب شد. اعضای هیئت مدیره سازمان شامل نمایندگان سازمان برنامه و بودجه، وزارت صنایع و اتاق صنایع و بازرگانی بودند. آزمایشگاه‌های وابسته به این مرکز نیز تبدیل به مرکز موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی فعلی شد.

سازمان در سال‌های ابتدایی فعالیت از خدمات مشاوران خارجی و خصوصاً «یونیدو» که وابسته به سازمان ملل است، استفاده نمود و توانست ضمن ارائه خدمات، اقدام به انتقال تکنولوژی نیز نماید. از عمده مشکلات سازمان در طی دوران حیات اولیه، رفع تضاد بین «خدمات ارشادی» و «خدمات حرفه ای» بود. سازمان پس از مدتی دریافت که ارائه خدمات رایگان برای دو طرف مشکلاتی را ایجاد می کند، در نهایت سازمان به این نتیجه رسید که ارائه خدمات رایگان، خدمت سازمان را به نازلترین سطح تقلیل می‌دهد، لذا سازمان برآن شد که از کارفرمایان بخواهد درقبال دریافت خدمات، هزینه‌های آن را پرداخت نمایند و به عنوان یک خریدار واقعی عمل نمایند. با منصوب شدن آقای مهندس نیازمند به ریاست هیئت مدیره سازمان و معاونت وزارت صنایع، آقای مهندس جمشیدقره جه داغی بعنوان مدیرعامل سازمان مشغول بکار شد. دراین دوران استفاده از خدمات کارشناسان درجه اول بین المللی نظیر «راسل ایکاف»، تغییر ساختار سازمانی از وظیفه‌ای به ماتریسی و نوآوری در نظام حقوق کارکنان با هدف جذب و نگهداری افراد ذخیره سبب شد تا فعالیت‌های توسعه خدمات با سهولت و سرعت بیشتری ادامه یابد. در سال‌های پس از انقلاب و در دوران جنگ، سازمان توانست علیرغم دشواری‌های فراوان ناشی از شرایط خاص کشور، به حیات خود به عنوان بزرگترین و تنها موسسه خود اتکای ارائه دهنده خدمات مدیریت ادامه دهد. در این دوران برخی از اساتید مطرح دانشگاهی و تعدادی از مدیران باتجربه صنعتی نیز به صورت انفرادی به ارائه خدمات مشاوره مشغول بودند. پس از پایان جنگ و گسترش فعالیتهای اقتصادی، و افزایش تقاضا برای خدمات مشاوره ای از جانب سازمانهای دولتی و خصوصی، بر تعداد شركتهای تخصصی خدمات مشاوره افزوده شد.